Categorie archieven: Arbor Vitae

Hoe lees je een boom – Ontrafel alle patronen en aanwijzingen, van wortel tot kruin

Een boeiend boek met heel veel interessante feiten over bomen. De auteur, Tristan Gooley, is een vlotte verteller die heel veel over bomen weet. Ik had nooit van hem gehoord en heb, zoals dat tegenwoordig gaat, op internet naar hem gezocht. Zijn Wikipedia pagina levert een boeiend portret op van deze man. Geboren in 1973 in Engeland was hij in zijn jonge jaren een echte avonturier. Hij is gespecialiseerd in het ontdekken en duiden van signalen/tekenen van de natuur. Daarom is hij ook wel omschreven als de ‘Sherlock Holmes of Nature’. Die signalen gebruikt hij dan om z’n weg te vinden. Dat kan zijn in de bergen, in de woestijn, in de zee of in een bos. Hij is een gewaardeerd lid van de Royal Insitute of Navigation (RIN). Een organisatie waar ik, eerlijk gezegd, nog nooit van had gehoord. Maar opnieuw bood internet uitkomst. Het RIN werd opgericht in 1947 en is vandaag de dag ‘a leading centre for promoting knowledge in navigation and its associated sciences, including positioning, timing, tracking and conduct of a journey, whether on, in, over or under land, sea, air or space’ (Wikipedia).

Hoe lees je een boom
Ontrafel alle patronen en aanwijzingen, van wortel tot kruin

In Hoe lees je een boom vertelt de auteur hoe je bomen en andere vegetatie kunt gebruiken om je weg te vinden in onbekend gebied, om te zien waar de verschillende windstreken zijn. Dus hoe de boom te gebruiken als kompas. Maar daarnaast vertelt hij niet alleen feiten om je te oriënteren in bos of landschap, maar ook neemt de auteur je mee op een ontdekkingstocht door de wereld van de boom. Je gaat anders naar bomen kijken (zelfs als liefhebber-dendroloog) en je ontdekt dat zij veel meer zijn dan statige objecten in de natuur. Door het boek verspreid staan fraaie en duidelijke tekeningen.

Het is duidelijk: dit is een leuk, boeiend en leerzaam boek. Goed voor elke bomenliefhebber om te lezen.

Tristan Cooley, 2023. Hoe lees je een boom. Ontrafel alle patronen en aanwijzingen van wortel tot kruin.
Uitgeverij: Kosmos, Utrecht/Antwerpen. ISBN: 9789043931977
Prijs: € 24,99

Herman Geers, specialist in miniatuurplanten

Ik ben Herman Geers, 71 jaar oud, wonend in Boskoop en getrouwd met Thea. Ik heb de lagere tuinbouwschool gedaan en mijn kennis vergaard door zelfstudie. Op mijn zestiende ging ik werken in de boomkwekerij bij P. Zaal. Dat was een Clematis kwekerij. Als we klaar waren met binden, moesten we weer van voor af aan beginnen, zo snel groeiden de ranken. Vanaf mijn twintigste ben ik zelfstandig boomkweker. Ik begon met struiken en parkrozen Rosa rugosa. Het kwekersbloed zit in de familie, mijn grootvader en overgrootvader waren ook hardwerkende kwekers dus ik ben met groen opgegroeid. Een oudoom van mij, Jan de Vink, was de eerste uitvinder van de dwergroosjes. Daarvan zijn er veel naar Amerika gegaan.

Herman Geers
Foto: Ineke van Teylingen

Dertig jaar geleden ben ik me gaan specialiseren. In de achtertuin zijn we begonnen met een rotstuin en hebben we de tuin ingeplant met miniatuurplanten. We zijn regelmatig naar de rotsplantenverzameling in de botanische tuin in Utrecht gaan kijken. We hebben een boek over rotsplanten aangeschaft. In de tuin bestond ongeveer 50% uit heesters en 50% uit coniferen. In de loop der jaren hebben we een enorm netwerk opgebouwd over heel Europa. Via de webshop worden er veel planten verkocht en verstuurd, verpakt in dozen.
Ik hou me ook bezig met kruisen. Ik ben 12 jaar bezig geweest om Weigela florida ‘Alexandra’ te ontwikkelen, genoemd naar onze dochter. Dit is een snijheester met donkerrood blad en een heldere bloem die in Amerika de merknaam ‘Wine & Roses’ heeft gekregen. De naam is gepatenteerd.

Weigela florida ‘Alexandra’
Foto: Ronald Houtman

Ik wil zolang mogelijk bezig blijven met wat ik altijd al heb gedaan en ben nog steeds bezig om nieuwe dingen te ontwikkelen. Eigenlijk is er altijd een conflict tussen kruisen en kweken. De taken hebben we verdeeld. Ik werk in de kas, Thea doet de PR en beheert de website. Een groot deel van de vermeerdering heb ik de deur uit gedaan. Een enkele keer geef ik nog een lezing waarbij ik planten meeneem en erover vertel. Het kwekersvak heeft me boven verwachting veel opgeleverd. We hebben veel contacten op allerlei gebied. Iedere zaterdag zijn we open voor het publiek en beschikbaar voor het beantwoorden van vragen. Tot onze verbazing komen er veel mensen op af. Het succes van de soorten met kwekersrecht heeft me verbaasd. Zo heeft het kruisen van Buxus geresulteerd in Buxus microphylla ‘Green Mountain’, ‘Green Gem’ en ‘Green Velvet’.
Aan de marketing moet ook aandacht besteed worden omdat er steeds nieuwe dingen op de markt komen. Zeker op ons bedrijf hebben we regelmatig een nieuwe kruising. Mijn favoriete plant is Ginkgo biloba, er zijn nu meerdere dwergvormen te koop.

Ik heb er geen spijt van dat ik boomkweker geworden ben, hoewel ik met zes negens en een tien van de tuinbouwschool ben gegaan en best iets anders had kunnen kiezen. Het advies toentertijd was om naar Wageningen te gaan.
Waar ik me aan erger is dat er op televisie zoveel gebrekkige voorlichting wordt gegeven over planten. Maak eens een programma over planten met mensen die weten waar ze over praten.

Oude Eiken

Eiken kunnen oude bomen worden. Op heel veel plaatsen zijn bijzondere, 1000-jarige Eiken te vinden. Of deze Eiken echt 1000 jaar oud zijn, is meestal niet helemaal duidelijk of ronduit niet mogelijk. Maar het zijn in ieder geval oude, mooie exemplaren met vaak een bijzonder verhaal en van grote betekenis voor de mensen die er in de buurt woonden of nu nog wonen. In dit stuk worden twee fraaie exemplaren beschreven.

De holle stam van de Trolleken.
Foto: P. Pouw

De Trolleneik van Öland, Zweden
Öland in Zweden is een populaire bestemming voor zowel vakantiegangers als natuurliefhebbers vanwege het unieke landschap dat op dit kalkrijke eiland aan de kust van Zweden is ontstaan. Voor bomenliefhebbers biedt het eiland mooie oude Eiken en Essen, ook al zijn de laatstgenoemde zwaar getroffen door essentaksterfte in afgelopen jaren.
In het noordelijkste deel van het eiland ligt het natuurgebied ‘Trollskogen’. Letterlijk vertaald betekent de naam ‘Trollenbos’. Het bos, waar dit natuurgebied bekend om staat, is een bos van talloze Grove dennen, Pinus sylvestris, die door de wind vergroeid zijn in toverachtige kromme vormen.
Als een kroon op dit gebied staat de enorme Trolleken, een Zomereik (Quercus robur) met een omtrek van 5,64 meter. De naam betekent ‘Trolleneik’ en die naam is te danken aan de grote omvang en het woeste uiterlijk van de boom. De boom is overwegend hol en de grote gestelarmen zijn afgescheurd. De boom staat mooi in zijn veterane fase, in de cyclus van aftakelen en regenereren.

De Trolleken.
Foto: P. Pouw

Op het informatiebord bij de boom en op diverse online bronnen staat vermeld dat deze Eik tussen 800-900 jaar oud zou zijn. Omdat de boom dichtbij de kust staat, werd hij van oudsher gebruikt als een oriëntatiepunt voor zeevaarders. Destijds was het landschap open, nu bevindt de boom zich binnen een bos.
De boom ziet er vitaal uit voor een 900-jarige. In 2019 was de boom in een slechtere staat. De maatregelen van de terreinbeheerder om de omgeving van de boom te beschermen met een hek tegen betreding en het kappen van bomen in de omgeving hebben baat gehad voor de Trolleken. De boom maakt veel nieuw lot en blad in de binnenkroon. Zie ook https://www.monumentaltrees.com/nl/swe/kalmar/borgholm/31161_trollskogen/57549/

Dennen in het Trolskogen.
Foto: P. Pouw

De Eik van Allouville-Bellefosse
Tijdens een tuinenreis in Normandië brachten we een bezoek aan deze Eik (Quercus robur). De boom is ca 1200 geplant. De Eik van Allouville-Bellefosse is misschien wel de beroemdste boom van Frankrijk, niet alleen door zijn leeftijd maar ook door de twee kapelletjes. In de holle stam bevindt zich op de begane grond de eerste. De tweede is bovenin en te bereiken via een trap die rond de stam wentelt.

De Eik van Allouville-Bellefosse
Foto: Ineke van Teylingen

In 1988 is de boom gered door een uitgebreide hersteloperatie, die gelukkig een gunstig effect heeft gehad. De hoogte is ca. 11 meter en de kroon zit weer goed in het blad. De verwachting is dat de boom zeker nog decennia mee kan gaan. De boom heeft het ‘Wereldboom certificaat’ (zie: www.wereldboom.org/wereldboom/eik-van-allouville/).

De trap die rond de boom wentelt
Foto: Ineke van Teylingen