De ondertitel van het boek Over bomen en wat we van ze kunnen leren zet direct de toon van dit boek en met welk doel het is geschreven. Schrijver Jeroen Heijndijk is een autodidact op het gebied van bomen en natuur met meer dan 25 jaar ervaring.
Onder Bomen beschrijft de zoektocht van de schrijver in de natuur vanaf zijn achttiende tot heden. Na enige tijd werd het hem duidelijk dat hij een innerlijke verbinding met bomen had en dat bomen de representanten zijn van de wijsheid in de natuur. Later leerde hij dat mensen een bescheiden rol in de natuur hebben en harmonie in hun leven kunnen vinden als ze zich daarvan bewust zijn.
Jeroens missie werd het tonen van de rijkdom en wijsheid van de natuur en hij begon bostochten te organiseren in het Panbos in zijn woonplaats Zeist. Toen veel mensen geïnspireerd bleken te worden door zijn visie, kwamen er steeds andere manieren bij om mensen te laten zien wat voor lessen uit de natuur voor hun leven van belang kunnen zijn. Jeroen ging ook naar andere landen in Europa op zoek naar bijzondere bomen (hij noemt het ‘tree hunting’) en zo ontmoeten we in het boek de Linde van Sambeek (NL), de Linde van Heede (BRD), de vasthoudende Beuk van Haslemere (GB) en de holle Taxus van Crowhurst (GB) met een deurtje in zijn stam.
De schrijver ziet dat bomen altijd streven naar een specifieke heelheid die past bij hun soort en steeds proberen te herstellen van een trauma. Gedurende heel hun leven passen ze zich aan veranderende omstandigheden aan. Het is soms ongelooflijk wat bomen kunnen bewerkstelligen om te overleven. Als Jeroen ze in zijn boek beschrijft, zijn het meestal al veteraanbomen geworden, ‘Wijsheid komt met de jaren’.
Het boek staat vol foto’s en prachtige teksten die de verwondering en verbazing tot uitdrukking brengen. Jeroen heeft zeven jaar aan het boek gewerkt.
De besproken bomen worden met hun globale locatie aangeduid maar niet met een locatieschets of een GPS-coördinaat. Zo blijft er voor de geïnteresseerde lezer ook nog een ‘tree hunt’ over om de boom ter plekke te vinden. Ik was zelf meermaals deelnemer aan een bomenreis voor professionals en het is steeds een magisch gevoel als je uiteindelijk bij de boom aankomt die op het programma staat voor die dag; meestal staan ze op prachtige locaties en een beetje zoeken maakt de verwondering nog groter als je dan ineens die imposante groene reus ziet staan.
Het ruim driehonderd pagina’s lange boek is ingedeeld in vierentwintig hoofdstukken. Elk hoofdstuk behandelt één van de vierentwintig meest voorkomende soorten van West-Europa. Te midden van de beschrijvingen van de bomen en hun locaties staat in ieder hoofdstuk ook een interview met mensen die een belangrijke rol in het leven van Jeroen spelen (zijn ‘leermeesters’) en die soms te koppelen zijn aan de boomsoort in dat hoofdstuk. Deze mensen hebben hem ertoe overgehaald aan zoiets groots als een boek te beginnen. Zo portretteert hij Owen Johnson, een wetenschapper die een encyclopedische soortenkennis heeft van alle grote bomen in Engeland en Schotland en ook weet waar al die ‘kampioenen’ staan. Ook de hoofdstedelijke bomenconsulent van Amsterdam, Hans Kaljee, komt aan het woord in het hoofdstuk over de Iep. Amsterdam wordt niet voor niets de Iepenhoofdstad van Europa genoemd en Hans heeft veel aan dat imago bijgedragen. Zo is dit boek niet alleen een ‘tribute to the tree’ maar ook een eerbetoon aan de mensen die voor de schrijver belangrijk zijn geweest in zijn persoonlijke ontwikkeling.
Een boek als dit kan bijna niet zonder vakjargon en daarom is het voor de leken handig dat het afsluit met een verklarende woordenlijst met daarin uitleg over onder andere de aflegger, de clump en de adventiefwortel.
Het boek is echt een aanrader voor mensen die houden van oude bomen en de kennis en verhalen die daaraan verbonden zijn. Het is door zijn indeling, handzame formaat en vele foto’s ook als verjaardagscadeau of kerstgeschenk zeer de moeite waard.
Heijndijk, Jeroen (2024). Onder bomen.
Uitgeverij: Christofoor, Zeist.
ISBN 9789060385944
Prijs: € 29,-
