De warme en droge zomer van 2018 heeft niet alleen duidelijk gemaakt welke van onze bekende bomen en struiken in tuinen en parken hieronder te lijden hebben gehad. Ook is duidelijk geworden welke bomen en struiken minder gevoelig zijn gebleken voor droogte. Een daarvan is Poliothyrsis sinensis. In veel literatuur wordt deze kleine boom (6-8 m hoog, soms grote struik) omschreven als weinig bekend, zeldzaam, weinig in cultuur met daarbij vaak de opmerking dat dit jammer is want het is zo’n aardige boom.
Ik moet beamen dat toen ik in 2010 deze boom aanplantte op wat wij ‘Strook Excelsior’ noemen, ik geen idee had wat het voor een boom zou worden. In arboreta en botanische tuinen was hij mij niet opgevallen óf omdat hij er gewoon niet stond óf omdat ik er niet op het goede moment van het jaar was. Vermoedelijk was het niet-aanwezig zijn in de collectie de reden, want de boom heeft in lente, nazomer én herfst opvallende sierwaarde. Hij zou toch érgens een keer moeten zijn opgevallen.

De afgelopen jaren heb ik de ontwikkeling van de boom gevolgd en vorig jaar viel op dat de bomen er omheen wel tekenen van droogtestress hadden (of zijn doodgegaan) maar de Poliothyrsis niet. Dit klopt met wat beschreven staat in verschillende bronnen. Sterker nog, de warme zomer heeft de boom zelfs goed gedaan. Niet eerder was de bloei zo rijk. Eigenlijk moet ik zeggen de bloemzetting, want niet alleen in de feitelijke bloeiperiode in de nazomer is de boom aantrekkelijk. Al met het ontwikkelen van de bloeiwijzen in de weken ervoor ontwikkelt zich de sierwaarde. Dat zijn de overhangende bloempluimen aan het einde van de eenjarige takken. Ze zijn wel 20-30 cm lang en dicht donzig behaard. De kleur is grijzig en dat heeft degene die de plant heeft beschreven in 1889 (botanicus Daniel Oliver, werkzaam in Kew) goed gezien aan het herbariumexemplaar op zijn bureau, want hij heeft de naam Poliothyrsis bedacht. Polio betekent grijs, en thyrsis pluim. Sinensis als soortaanduiding was niet moeilijk te verzinnen want hij beschreef toen allerlei planten die kort tevoren waren opgestuurd uit China door de plantenjager Augustine Henry. Het duurde nog tot 1909 voordat er zaden van deze boom in het Westen werden geïntroduceerd door een andere beroemde plantenjager, E.H. Wilson. Hij stuurde de zaden op naar het Arnold Arboretum en van daaruit werden zaden naar Europa verstuurd. Van de jonge plantjes die opkwamen uit de zaden in het Arnold Arboretum is bekend dat ze daar tot 1933 hebben gestaan en toen zijn verwijderd. Reden onbekend. Van de naar Europa gestuurde zaden is weinig te achterhalen. Pas in 1980 zijn er weer zaden verzameld in China en daarvan stammen nu zo’n beetje alle Poliothyrsis in cultuur af. Voorheen was Poliothyrsis bij de familie van de Flacourtiaceae ondergebracht. Maar met het opheffen van deze familie behoort hij thans tot de Salicaceae, de wilgenfamilie. Naast populier en wilg behoren hier nu onder andere ook de geslachten Carrierea en Idesia toe. Poliothyrsis verschilt van deze geslachten door de mannelijke én vrouwelijke bloemen in dezelfde bloeiwijze (bij Carrierea apart) en door de droge vruchten (bij Idesia vlezig). De bloemknoppen van Poliothyrsis zijn in knop ronde bolletjes en crèmekleurig. Bij opengaan kleuren ze botergeel. Hoewel dat opengaan een beetje beperkt te noemen is; de bloemetjes behouden hun bolvorm. Aangenaam geuren doen ze wel en de overdadige bloei trekt veel bijen aan. De bloeitijd in de nazomer valt ongeveer samen met die van een andere Chinese grote struik: Heptacodium miconioides. Ook die wordt dan druk bezocht door bijen en andere insecten.

Het blad van Poliothyrsis loopt in het voorjaar rood-roodbruin uit, is wat donzig en wordt groen in de zomer, verliest het dons aan de bladbovenzijde maar behoudt een rode bladsteel. Het blad kan in de herfst gele, oranje en rode tinten krijgen.
In een Amerikaans artikel uit 1994 staat dat door de geringe bekendheid van de boom niemand met een common name op de proppen was gekomen. Maar enige jaren later volgt de meldingen van een naam: Chinese Pearlbloom oftewel Chinese parelbloesemboom. Leuk bedacht voor een boom met ronde bolvormige knopjes en bloemetjes.