Ik ben Marlien van der Linden, 58 jaar en wonend in Boskoop en getrouwd met Nico Huisman. Mijn liefde voor het groen heb ik van mijn oma van moeders kant. Mijn moeder hield ook erg van groen en volgde een tuincursus voor particulieren op de tuinbouwschool in Boskoop, terwijl ik daar een opleiding volgde. Zo leerden we samen op. Mijn ouders werden dus door mij geïnspireerd tijdens mijn opleiding. Mijn vader is zelfs lid van de NDV geworden, terwijl hij een echte ‘houtman’ is, dus meer van de binnenkant van de boom weet.

Een gedegen opleiding in depraktijk
Na de Middelbare Tuinbouwschool in Boskoop waar ik tuinaanleg en -onderhoud (A&O in vaktaal) had afgerond, kon ik geen werk vinden. Toen heb ik een jaar lang extra boomteelt gevolgd. Tegelijkertijd werkte ik bij Clemens en Rieneke van der Werf, vakkundige boomkwekers, ook in Boskoop en heb veel van ze geleerd. Het mes dat ik altijd in mijn zak draag, kreeg ik van hen. Het is een echt zetmes. Ze zeiden er wel bij; ‘Als je uit het vak gaat, moet je ‘m terug geven’. Dat zit er niet in, dus heb ik hem nog steeds. Daarna werkte ik bij kwekerij De Hoveling van Julie Ruys in Berkenwoude, een nichtje van Mien Ruys. In vakanties en op zaterdagen werkte ik al bij volgens zeggen ‘Het oudste tuincentrum van Nederland’, Tuincentrum Florida van Kees Bulk in Boskoop. Op het Proefstation voor de Boomkwekerij heb ik 10 jaar gewerkt als chef containerteelt en in nog wat andere functies. Vervolgens heb ik bij Koetsier Vaste Planten alle voorkomende werkzaamheden gedaan. Die baan was goed te combineren met mijn toen kleine kinderen. Via Koetsier, in die tijd leverancier van planten in grote pot, ben ik bij Esveld gaan werken op hun tuincentrum.

Kennis delen
Sinds drie jaar ben ik nu ‘plantenjuf’ aan de Ontwerp Academie, een particuliere opleiding voor tuinontwerpen en plantenkennis. Ik geef les aan carrièreswitchers en bijscholers, volwassen onderwijs dus. De lesstof heb ik, onder begeleiding van eigenaar Dolf Houtman, zo samengesteld dat naast het leren van planten ook meer praktische zaken voor het voetlicht worden gebracht. Als juf vind ik kennis delen natuurlijk heel erg belangrijk. Als mensen plezier hebben in hun tuin, gaan dingen vaak wél goed. Het is erg belangrijk om vakbekwame mensen op te leiden. Ik heb ook een tijdje gewerkt bij kwekerij Rijnbeek Vaste Planten. Binnenkort ga ik terug naar PlantenTuin Esveld en blijf nog jaarrond twee klassen lesgeven.

Planten verzamelen
In onze, voor Nederlandse begrippen, royale siertuin (2000 m²) staan vier collecties: Amsonia, Brunnera, Calycanthus en Indigofera. Wij zijn aangesloten bij de NPC (Nederlandse Planten Collecties). We hadden nog een vijfde collectie, Persicaria amplexicaulis. Maar er blijven steeds nieuwe cultivars op de markt komen. We zijn erg tevreden met de grootte van onze tuin maar Persicaria ging wel een heel groot stuk in beslag nemen. Daarom is deze collectie van 60 taxa verhuisd naar Trompenburg Tuinen & Arboretum. Daar kon groene curator Jaap Smit wel een collectie gebruiken. Op de vochtige veengrond zal de collectie bij de ingang van de tuin mooi floreren. En hoe we aan de andere collecties zijn gekomen? Zoiets ontstaat gewoon. Je hebt een paar Brunnera cultivars in de tuin staan, komt allerlei andere tegen en voordat je het weet heb je een verzameling van bijna 40 verschillende. Daaronder bevindt zich ook Brunnera orientalis, een onbekende soort uit het gebied rondom Libanon. Die hebben we ooit gekregen van een Engelse verzamelaarster. Dat is een andere, erg leuke bijkomstigheid in het groene vak, het ontmoeten van andere plantenliefhebbers. Het klikt eigenlijk altijd. Zo zijn we toevallig de YouTube filmer Jim Putnam tegengekomen in de bekende Amerikaanse tuin, het JC Raulston Arboretum in Raleigh (North Carolina). Als voorbereiding op onze reis hadden we een filmpje van hem bekeken, opgenomen in dit arboretum. En dan loopt hij daar zomaar…. natuurlijk hebben we een praatje gemaakt. Dat zijn prachtige momenten.
Alles in mijn leven ademt groen. Ik bof met mijn man Nico die vol passie boomkweker is. Wij praten altijd over planten en in de weekenden bezoeken we kwekerijen of tuinen. In de vakantie idem met als aanvulling wandelen in de natuur om planten in het wild te bekijken. De kinderen krijgen wel eens genoeg van altijd dat gepraat over groen.

Naamsveranderingen
Waar ik weleens moeite mee heb in ons vak? Met de huidige ontwikkeling van de naamgeving. Dat baart mij wel zorgen. Ooit hebben mensen met elkaar afgesproken dat we voor dezelfde plant dezelfde naam gebruiken, wereldwijd. Dat is een prachtig systeem. Alleen in de medische wereld is dit ook zo, maar verder niet, denk maar aan afwijkende (inhouds)maten. Het is dus iets waar we zuinig op moeten zijn want zo kunnen we met iedereen communiceren en hebben we het over exact dezelfde plant. Nu is er een tendens gaande dat bijvoorbeeld de website Plants of the World Online eerder veranderingen doorvoert dan de Naamlijst Houtige Gewassen en Vaste Planten. Gevolg is dat op tuincentra in Engeland, dit land neemt deze wijzigingen al over, Schizophragma nu Hydrangea heet, Hebe veranderd is in Veronica enz. Wat moet een Nederlandse kweker die in Engeland levert op zijn etiket zetten? Het wordt helemaal lastig als diezelfde kweker ook naar Duitsland verkoopt dat meestal nog achter Nederland aanloopt. Daar heet Asplenium scolopendrium nog steeds Phyllitis. En dan heb ik het nog niet eens over of het wel of niet nodig is om namen te wijzigen. Wij mensen willen planten classificeren om overzicht te hebben maar de natuur laat zich niet door de mens regeren. Daarom: blijf eensgezind in de naamgeving, het zijn alleen maar afspraken die we onderling maken.

Maar verder voel ik me als een vis in het water. Ik vind alles mooi, alhoewel vaste planten echt mijn ding is. Mijn leven in het groen geeft me veel voldoening. Je kunt de wereld mooier maken en dat kun je niet van ieder beroep zeggen!

Mijn naam is Jos Koppen, 69 jaar, opgegroeid in Mariaparochie, een gehuchtje bij Almelo. Mijn grootouders hadden een grote boerderij. Tot aan de kleuterschool hebben wij daar gewoond. In mijn jeugd woonden we in Geldrop bij Eindhoven. Daar stond een Juglans regia (Gewone walnoot). Dat is altijd mijn lievelingsboom gebleven. Na de lagere tuinbouwschool in Eindhoven ging ik naar de Middelbare Tuinbouwschool in Venlo, waarna ik naar de Hogere Tuinbouwschool in Boskoop wilde, maar ik slaagde niet voor mijn toelatingsexamen. Daarom maar voor mijn nummer in militaire dienst. Na mijn diensttijd heb ik drie jaar bij Kordes Rosen in Duitsland gewerkt en bij kwekerij J. Timm & Co. Er werden zware laanbomen gekweekt en verhandeld. Hier ontstond ook mijn fascinatie voor het Tilia sortiment. Daarna gewerkt bij Thompson Planteskole in Denemarken waar veel coniferen werden gekweekt. Ik had hier al als tuinbouwschoolleerling stage gelopen. De broers Thompson kwamen terug uit Amerika en brachten de containercultuur mee. Mijn eindscriptie ging over planten in pot gekweekt, dat was voor die tijd heel vernieuwend. In 1982 solliciteerde ik bij de gemeente Den Haag. Ik ben begonnen in de volkswijken van Den Haag, waaronder de Schilderswijk, de Spoorwijk en het Laakkwartier. Den Haag was in die tijd verdeeld in boven de Laan van Meerdervoort (noorden) en onder de Laan van Meerdervoort (zuiden). Woonde je boven de denkbeeldige grens dan werd je een Hagenaar genoemd, eronder een Hagenees. Mijn carrière begon in het noordelijke deel van Den Haag waar veel oude bomen stonden en o.a. ook het Park Clingendael lag. Een oom van Cees van der Linden zorgde er in de jaren 1982-’83 voor dat ik lid werd van de NDV en ik ging lesgeven op de lagere tuinbouwschool Madestein. Meneer de Jager van die school en de adjunct-directeur van de plantsoenendienst deden een beroep op mij om lessen aanleg en onderhoud te geven voor Groei en Bloei en tuinkeuringen te organiseren. Bij de Rijks Hogere Landbouwschool (nu HVHL) in Deventer deed ik tussentijds een tweejarige opleiding Gemeentelijk Groenbeleid en Groenbeheer.

Een carrière in het groen
Den Haag deed in 1992 mee aan de Floriade in Zoetermeer en daar heb ik zeven jaar aan meegewerkt. Met Lucia Albers, NDV-lid en gastdocente aan de Hogeschool IJssellland (nu Saxion) heb ik een beheerplan voor Clingendael gemaakt, waarbij wij kritisch in de gaten gehouden werden door ons gewaardeerd NDV-lid Joost Gieskes. Na 20 jaar Den Haag ben ik in het management gegaan en werd ik hoofd openbare werken in Nieuwegein, maar ik voelde me er zielsongelukkig. Ik kon al snel als manager terecht in Amsterdam (Buitenveldert) en ik kreeg geld om het groen in het Amstel Park te renoveren. Een voormalig Floriadepark (1972) en nog altijd voor de NDV de moeite waard om te bezoeken. Ik was op school niet uitmuntend in ontwerpen maar had wel gevoel voor sortiment en vormgeving had mijn warme belangstelling. In die tijd leerde ik Huib Sneep kennen die dakbomen in kuipen neerzette op het dak van een parkeergarage, 72 bomen in 18 soorten.

Met opgroeiende kinderen was het mijn vrouw Monique die een beroep op mij deed. Ik ben toen als afdelingshoofd naar Capelle a/d IJssel gegaan en later naar de Drechtsteden met als opdracht het beheer van de buitenruimten met de gezamenlijke gemeenten te organiseren. Elf jaar geleden reisden Gertrude van der Kleijn en Jaap Smit af naar Papendrecht om mij te vragen als voorzitter van de NDV. ‘Nou ja, tot de volgende ALV in maart’ dan maar. Tussen al deze dendrologen was mijn plantenkennis wel ver weg gezakt. Ik had nooit kunnen denken dat ik me in die functie zo prettig zou voelen. In deze 11 jaar hebben we altijd leuke NDV’ers in het bestuur gehad.

In mijn laatste werkzame jaren hebben we in Zaanstad een bomenplan gemaakt tot 2050. Uniek in deze omdat dit eerste beleidsplan een uitwerking is van de Omgevingsvisie (eenvoudig gezegd de vervanging van de bestemmingsplannen) en ze een parallelle tijd hebben. Beleidsplannen maken is gebaseerd op een lange-termijn-visie, al gaat dat lang niet altijd op. Er zijn veel positieve maar ook negatieve momenten geweest die indruk op mij hebben gemaakt. Het deed mij veel pijn dat een mooi park als Overbosch (Voorhout) met een groot assortiment bijzondere bomen plaats moest maken voor een Engelse school. Zo’n 200 prachtige volwassen bomen moesten gekapt worden. Op iedere boom in de hele wijk Marahoeve was een pamflet geplakt met ‘kappen met Koppen’.

Ik heb het naar mijn zin bij de NDV. We hebben een fijn, actief en collegiaal bestuur en ieder heeft een taak. Enkele wapenfeiten van het bestuur van de laatste jaren is vernieuwing van het cursusmateriaal en de vele excursies en leergangen, mede door andere leden georganiseerd. Filmpjes zijn ontstaan in coronatijd. Zo ook de standaardlijst Nederlandse namen van cultuurplanten. Motto hierbij is ‘de vereniging is van de leden en niet van het bestuur’. Hierbij noem ik ook de benoeming van Hans Janssen tot erelid.

Onze voornaamste uitdaging is om jongeren voor de NDV te interesseren. We moeten duidelijk maken wat onze inbreng is in een wereld waar klimaat en biodiversiteit de sleutelwoorden zijn en waar velen over elkaar heen rollen om de aandacht te vragen. We kunnen dit niet alleen. Ik zie dan ook een hechtere samenwerking met de NVBT en de tuin- en landschapsarchitecten voor me, maar ook dat wetenschappers de kennis van de NDV weten te vinden en waarderen. Ik vind het mijn belangrijkste missie om me hiervoor in te zetten.

Mijn naam is Marc Ravesloot, 61 jaar geleden geboren in Groenlo en sinds mijn studie werkzaam bij verschillende onderdelen van Wageningen Plant Research. Vroeger wilde ik veearts worden, maar uiteindelijk koos ik voor de lerarenopleiding Biologie en Scheikunde. Een paar bevriende studiegenoten en ik besloten daarna om door te stromen naar de
Universiteit van Utrecht. Ik koos voor plantenwetenschappen en
kwam terecht op het Botanisch Laboratorium aan de Lange Nieuwstraat in Utrecht, welbekend als de Oude Hortus.

Liefde voor de natuur
Mijn liefde voor het groen gaat terug naar de Groeneweg in Groenlo waar ik ben geboren en de eerste vijf jaar van mijn leven heb gewoond. Achter ons huis lagen kleine percelen van een stadsboer die daar voornamelijk granen en andere akkerbouwgewassen teelde. Hij dronk de koffie meestal bij ons in de keuken en hielp in de veel te groot opgezette moestuin van mijn vader. Deze markante boer nam me mee het land op, waar ik waarschijnlijk vooral in de weg liep. Van het land kwam ik zo zwart terug dat ik zelfs de bijkeuken niet in mocht. Ik ging dan eerst in de week in een zinken teil. Overdwars natuurlijk, dan paste mijn broer er ook nog bij in.

Later, in de Mozartstraat, kreeg ik voor het eerst mijn eigen tuintje. Een smalle strook klapzand waar ik me vooral bezighield met het zaaien van Goudsbloemen, Afrikaantjes en allerlei andere plantjes die elders in de tuin groeiden. Onder struiken gekropen hield ik me bezig met het afleggen van Spiraea, Kerria en andere heesters, zonder dat ik natuurlijk wist dat dat afleggen heette. Wel grappig achteraf, alsof het er al vroeg in zat om later in het boomkwekerijonderzoek terecht te komen. Heel veel mensen hebben mij geïnspireerd. Als kind was dat toch wel mijn vader, die mij alle ruimte gaf om alles wat maar leefde mee te slepen naar mijn slaapkamer. Ik hield er padden, boomkikkers, hagedissen en vissen. Mijn bed kon er nog net bij in. Verder speelden we eigenlijk alleen buiten en was je na schooltijd altijd in het veld. Tijdens mijn studie botanie waren Marinus Werger (botanische oecologie) en Hans Lambers (planten- en ecofysiologie) echt bronnen van inspiratie. Bij beiden zat je op het puntje van je stoel en baalde je gewoon dat het college afgelopen was.

Leren, werken en onderzoeken
Mijn groene leven begon met een doctoraalstudie op het Proefstation voor de Bloemisterij in Aalsmeer. Daar hield ik me bezig met het transport van gibberellinen, een groep van plantenhormonen, (GA₃ en GA_4/7) in Spathiphyllum onder leiding van Tjeerd Blacquière. Doel hiervan was gerichte bloeibeïnvloeding, om exact op tijd de veiling van bloeiende planten te kunnen voorzien. Na de militaire dienst werd ik er aangenomen. Voor Bloemenveiling Holland voerden we transportsimulaties uit, om de relatie te begrijpen tussen de veilingtemperatuur en de rijping van een zestal soorten snijbloemen. Na Aalsmeer volgde 12 jaar Boskoop op het Proefstation van de Boomkwekerij. Het enthousiasme en de drive spatte van het personeel daar af. Piet de Jong heeft me aangenomen en van hem en nog vele anderen heb ik erg veel geleerd. Probeer maar eens niet enthousiast te worden als je dagelijks omringd wordt door collega’s als Harry van de Laar, Joop Maas, Joop Alkemade, Fred Geers, Marco Hoffman, Bernard Kunneman, Margareth Hop, Ellen van Hees en nog veel meer leuke mensen die ik nu vergeet.

Ik geniet van veel verschillende planten en ik ben nog nooit een dag zonder plezier naar mijn werk gegaan, maar bomen vormen uiteindelijk toch wel mijn passie. Ook omdat ik nog vier jaar op laanboomproeftuin de Boutenburg werkzaam was met Frank Nouwens en wij geholpen werden door oude rotten in het vak als Gerrit Schalk en Herman van Doesburg. Na Boskoop volgde het PPO (Praktijkonderzoek Plant & Omgeving) Fruit waar ik lang werkte. Vooral management, teelt en fruitselectiewerk. Een voorbeeld daarvan is de beoordeling van Prunus domestica ‘Opal’ op onderstam WUR S766. De onderstam WUR S766 is een selectie van Bob Wertheim uit 1987 (Proefstation Wilhelminadorp). De onderstam geeft een hoge jaarlijkse productie gecombineerd met een hoog gemiddeld vruchtgewicht en tevens een bijna 100% veldtolerantie voor aantasting door bacteriekanker (Pseudomonas syringae).

Momenteel werk ik bij Agrosysteemkunde op de campus van Wageningen. Stedelijk groen is een belangrijk thema. In de rest van mijn loopbaan wil ik onderzoek aan stadsbomen centraal stellen. Zo bezochten we de oude proefvelden van Hans Heybroek, een bekwaam iepenonderzoeker. Hij was al met pensioen, maar wij, collega Frank Nouwens en ik, wilden graag weten wat er met zijn nalatenschap op iepengebied was gebeurd. Vanaf de Boutenburg, waar ik toen werkzaam was, namen we contact op. Hij vertelde dat hij al zijn werk had achtergelaten op zijn werkkamer bij Alterra en alle Iepeninfo mogelijk nog in de hangmappen zat. Gewapend met zijn kaarten, kettingzaag en ander zaaggereedschap zijn we afgereisd naar Zeewolde. Daar troffen we toch wel een surrealistisch plaatje aan. Het bos was dood en nog amper toegankelijk. Het zag eruit als mikado. De door de iepziekte afgestorven bomen hingen scheef tegen elkaar aan. Het bos met kruisingen en selecties bestond uit plotjes van steeds vier bomen. Eén plotje stond echter onaangetast en fier overeind, ondanks de enorme infectiedruk. Daar hebben we zoveel mogelijk takken afgezaagd en meegenomen in de aanhanger. Dit spul was echter niet juveniel en lastig te stekken. We kregen slechts zeven stekken aan de wortel. Hans had deze kruising al de naam ‘Stavast’ gegeven, vanwege zijn goede wortelgestel en de kruising was mogelijk ook bedoeld als onderstam. Dat is het plantmateriaal waar we nu mee verder moeten, dat heeft potentie.

Dat is ook waarmee ik me bezig wil gaan houden de komende jaren tot aan mijn pensioen, het zoeken van stadsbomen die voldoen aan de totale set van fysiologische toleranties die nodig zijn voor het toekomstig stadsklimaat en de biodiversiteit stimuleren. Zo ben ik betrokken geweest bij het project BEEdivers. Een project gericht op het vergroten van de biodiversiteit op erven van melkveehouders in het Groene Hart. Op het erf is voldoende ruimte voor het planten van niet inheemse boomsoorten zoals Tetradium daniellii (Bijenboom) en Heptacodium miconioides (Zevenzonenboom) die de bloeiboog kunnen verlengen voor insecten. Zo ontstaat een netwerk van erven waar biodiversiteit een kans krijgt. Welke insecten er op deze boomsoorten vliegen wordt nu gemonitord.
Mijn kennis delen vind ik ongeveer het belangrijkste onderdeel van mijn werk, misschien door mijn achtergrond als docent. Daarom begeleid ik op de campus jaarlijks verschillende trainees, bachelor- en masterstudenten. Wie niet kan delen, kan ook niet vermenigvuldigen. Geïnteresseerden in het huidige bomenonderzoek op de campus in Wageningen zijn altijd van harte welkom.