Een interview met de Canadese schrijfster Suzanne Simard (1960) in de Volkskrant (13-8-2021) maakte dat ik vrijwel direct haar boek bestelde. In dat interview, op een vraag over Peter Wohlleben (auteur van de bestseller Het verborgen leven van bomen uit 2015) gaf ze een antwoord dat me uit het hart was gegrepen. ‘Waar Wohlleben zegt dat bomen als mensen zijn denk ik soms: je overdrijft. Ik hou niet altijd van zijn metaforen en overdrijvingen’.
Hoewel de ondertitel van Simards boek over ‘de wijsheid van bossen’ me niet heel erg aansprak ben ik toch met interesse gaan lezen. Het ‘Woord vooraf: Verbindingen’ is eigenlijk in grote lijnen de inhoud van haar boek, een samenvatting zou je kunnen zeggen. Dat woord vooraf is iets om, als u het boek uit heeft, nóg een keer te lezen.
Simard is thans professor bosecologie aan de universiteit van British-Columbia, Canada. Het is, na vele wetenschappelijk publicaties, haar eerste boek voor een groot publiek. Het boek is een combinatie van wetenschap, familiegeschiedenis en haar eigen levensverhaal. Zij groeide op in een houthakkersfamilie en op jonge leeftijd ziet ze dat het boomkappen tot een kaalslag in de natuur leidt. Hoewel herplanting verplicht is door de Canadese regering ziet ze dat veel van de nieuwe monoculturele aanplant niet aanslaat en staat te ‘kwarren’. Die bewustwording maakt dat ze gaat studeren: bachelor, master en tenslotte een doctoraat. Al haar onderzoeken vinden plaats in het veld, in de bossen. In 1997 heeft ze als onbekende jonge wetenschapper een publicatie in Nature*, een topblad om in te mogen publiceren. Nature zet op de omslag de term ‘Wood Wide Web’. In dat veldonderzoek wordt aangetoond dat koolstof tussen drie soorten bomen wordt uitgewisseld via ectomycorhizza tussen de wortels. Het is interessant (maar ook schokkend) om te lezen wat haar daarna overkomt. Andere wetenschappers bekritiseren haar werk, Nature vraagt haar daarop te reageren. Ze weerlegt de kritiek maar … Nature besluit haar repliek niet te publiceren. Onduidelijk waarom. Daarna wordt jarenlang haar werk alleen negatief geciteerd.
Gelukkig blijft ze doorgaan met haar veldonderzoeken en met publiceren. Vandaag de dag heeft ze de erkenning die haar toekomt. Haar TED Talks (van harte aanbevolen) worden wereldwijd door miljoenen mensen bekeken.
U begrijpt het, opnieuw een boek dat ik met veel plezier heb gelezen, waar ik veel van heb geleerd. Voor mij had de familiegeschiedenis van de schrijfster er wel uit gemogen, maar anderen vinden dat wellicht juist interessant. Kortom: aanschaffen en lezen! Uw kijk op bos en bomen is daarna nooit meer wat het was.
Simard, S. (2021). Op zoek naar de moederboom. Ontdek de wijsheid van bossen. Uitgeverij Prometheus, Amsterdam. € 25. ISBN 9789044639551
* Simard, S.W. et al (1997). Net transfer of carbon between 3 species with shared ectomycorrhizal Fungi. Nature, 388, 579-582.
