Inleiding
Op één van de warmste dagen van deze zomer is er veel belangstelling voor de dagexcursie Zundert. Om ca. 10.00 uur verzamelen we ons bij André van Nijnatten, waar we hartelijk worden ontvangen door André, zijn vrouw en beide zonen. De aangeboden koffie en thee met wat erbij zorgt voor een geanimeerde sfeer naarmate er meer deelnemers binnenkomen. Na een woord van welkom door Tonny van der Plank vertelde André kort de geschiedenis van de boomkwekerij. Na twee groepen te hebben geformeerd verzorgden André en zijn zoons de rondleidingen.

Boomkwekerij André Van Nijnatten en Zonen
Onze groep gaat eerst de kwekerij rond. We zien o.a.: Syringa ‘Pink Perfume’. Deze lila-rose bloeiende sering bloeit twee tot drie keer per jaar en heeft een opmerkelijk zoete en aangename geur, zoals de naam doet vermoeden. Vooral de 2-jarige op stam geënte planten zien er aantrekkelijk vol uit om bijv. bij het terras te planten. In ieder geval een plek kiezen waar je gedurende de gehele zomer zowel van de bloei als van de aangename geur van deze sering kunt genieten.

De Platanus ×hispanica ‘Alphen‘s Globe’ zien we geleid als dakvorm. Opvallend zijn ook Acer ×conspicuum ’Phoenix’ die opvalt met de rood-oranje gestreepte stam en de helder roodoranje jonge twijgen. Acer campestre ’EcoSentry’, is een vrij compact smal opgroeiende Spaanse aak die meeldauw-vrij schijnt te zijn. Grappig is de Robinia pseudoacacia ’Twisty Baby’ op stam. Deze opmerkelijke donkergroenbladige dwerg heeft gedraaide twijgen, vormt geen doorgaande hoofdtak en heeft prettig geurende witte bloemen.

Populus deltoides ‘Purple Tower’ is een vrij smal groeiende populier met purperbruine bladeren. Cornus sanguinea ’Compressa’ een aantrekkelijke compact blijvende Kornoelje. We zien deze ‘Compressa’ geënt op verschillende stamhoogtes. De vorm en de donkergroene blaadjes zien er prachtig uit. Na wisseling van groepsleider gaan wij op pad met André om zijn kraamkamers met vele nieuwigheden en rariteiten te bekijken. Velen zullen de keuringen niet halen, een enkeling is veelbelovend en zal waarschijnlijk in de toekomst bekroond worden. Om voorzichtig een paar te noemen, bijv. Magnolia ’Genie’ met opvallend bolvormige en donkerrode bloemen. Een grote Quercus rubra ‘Magic Fire’, waarvan de herfstkleur opvallend rood schijnt te zijn. Taxus baccata ’Vader Simon’ is een compacte dwerg, geschikt als rots- en grafbeplanting.

De hier en daar al in de handel zijnde Frangula alnus ‘Ron Williams’ is een gepatenteerde nieuwigheid met een compacte, opgaande groeiwijze en een bijzonder lang en smal blad. Diverse door André geselecteerde bomen en struiken zijn nog niet benaamd. Wie weet wat voor moois er de komende jaren nog te voorschijn komt. Kortom een geslaagde en boeiende rondleiding bij de familie Van Nijnatten. (HB)

Arboretum van Jan en Diny Voogd
Nadat we de meegebrachte lunch met koffie en thee bij Andre van Nijnatten genuttigd hadden, vertrok men naar het arboretum van Jan en Diny Voogd. Ruim dertig jaar geleden begonnen zij rond hun verbouwde woning met de aanplant van verschillende bomen en heesters. Al vrij snel werden zij besmet met het welbekende ‘Dendrologen-virus’ waarvan de ‘Verzamel-variant’ wel de hardnekkigste en gevaarlijkste is. Vanzelfsprekend werd dan ook het aangrenzende terrein aangeplant, zodat het geheel nu een 2,3 ha groot arboretum vormt. De bodem bestaat uit een min of meer droge humeuze zandgrond. Jan en Diny hebben gekozen voor een gerichte aanplant, waarbij de geslachten en soorten zoveel mogelijk bijeen staan. Dit heeft als voordeel dat het goede mogelijkheden geeft om de soorten met elkaar te vergelijken.

De rondleiding was het trotseren van de felle zon en hoge temperatuur waard. De eerste boom op ons pad, een goed ontwikkelde Quercus nigra (Watereik), bood gelijk stof tot discussie. Maar zoals bij zoveel eiken zal het hier waarschijnlijk om een zaailing of mutant gaan. De bladeren waren namelijk vrij zwak of helemaal niet gelobd, dat trouwens bij volwassen Q. nigra meer voorkomt. Quercus nigra ‘Beethoven’ behoudt langer de duidelijke juveniele kenmerken. In de hoek van de linden viel de rijk bloeiende Tilia henryana op. Deze grootbladige linde met zijn prachtig getande bladeren is een late bloeier, evenals Tilia amurensis en Tilia kiusiana. Deze drie soorten zouden veel vaker in de kleinere tuinen en parken aangeplant moeten worden. Een grote groep liefhebbers bleef, zoals gebruikelijk, bij de sectie Acer trifoliata staan, waar Acer triflorum, A. griseum, A. maximowiczianum en A. mandshuricum toe behoren. A. griseum en A. triflorum zijn inmiddels wel bekend bij de meeste NDV-ers, maar Acer mandshuricum met zijn prachtig ontluikende bladeren in het voorjaar, de rode bladstelen, de opvallend roodachtige herfstkleur, de opmerkelijk stugge groeiwijze en ruwe bast maken deze uit centraal Azië afkomstige, klein blijvende esdoorn tot een begerenswaardige plant. De groei is binnen de trifoliata-sectie vrij traag. In de uitgebreide Carpinuscollectie viel mijn aandacht op C. polyneura. Deze onbekende haagbeuk vormt een doorgaande hoofdtak met prachtig min of meer afhangende zijtakken als Betula pendula ‘Tristis’; het jonge blad blijft lang roodpurper van kleur. Evenals vele andere Carpinus soorten zouden deze bomen van de tweede grootte veel vaker aangeplant moeten worden.

Tussen de talrijke eiken ontstond verwarring over Quercus aucheri en Q. coccifera, beide afkomstig uit het Middellandse Zeegebied. Ze hebben allebei kleine, leerachtige en scherp stekelige bladeren, maar het blad van de Q. aucheri heeft een min of meer grijze onderkant. Het sortiment is te groot om hier in zijn geheel te beschrijven en het was voor velen die middag te warm. Na een verfrissing liep hier en daar nog een enkele liefhebber tussen het omvangrijke sortiment te genieten. Tegen de gevel stond een besdragende vrouwelijke Schisandra chinensis (Peperbes). In China noemt men deze klimmer ‘Wu-wei-zu’, vrij vertaald ’vijf smaken fruit’. De bessen zijn zowel zoet, zuur, zoutig, heet als bitter van smaak. Ik had hier al veel over gehoord en gelezen, maar maakte nu van de gelegenheid gebruik om te proeven. Dol enthousiast werd ik er niet van. De gedroogde vruchten bevatten schizandrine, dat in de alternatieve geneeskunde een hoge reputatie geniet: herstel van de lever, oppepper van geheugen en conditie en het verbeteren van het gezichtsvermogen, om maar een paar eigenschappen van te noemen. Tegen het eind van de middag namen de laatste twee deelnemers afscheid en aanvaardde ik de lange reis terug naar mijn eigen arboretum in Gasselte. (WHu)

Inleiding
De excursie startte om 10 uur met zo’n zestig dendrologen (en 2 honden). Gastheer Mart van den Oever vertelde boeiend over het ontstaan van het oude raadhuis van Vught en de omliggende parken. Daarbij kregen we ook een stukje vaderlandse geschiedenis mee, want Koning Willem II vertoefde regelmatig in Tilburg en omstreken (denk aan de voetbalclub!) en voelde zich zeer tot het Brabantse land aangetrokken.

Raadhuispark Vught
Eerst werden de monumentale bomen rond het raadhuis bekeken waarbij werd opgemerkt dat veel van de bomen in 1936 door de grootvader van Mart zijn geleverd en op zijn aanwijzingen zijn geplant. Een opmerkelijke boom is de Quercus palustris die werd geplant ter gelegenheid van het huwelijk van prinses Juliana en prins Bernhard. Een grote kei met de inscriptie J & B 1937 herinnert aan deze gebeurtenis. Via een bruggetje gaat het Raadhuispark over in het Reeburgpark zodat er een indrukwekkend geheel is ontstaan met veel bezienswaardigheden. Zo staan er o.a. Aesculus carnea ‘Briotii’, Gymnocladus dioicus, Fagus sylvatica ‘Asplenifolia’, Quercus robur ‘Pectinata’, Platanus orientalis var. cuneata, Acer platanoides ‘Schwedleri’ (oudste exemplaar van Nederland), Chamaecyparis pisifera ‘Squarrosa’, diverse soorten Pinus, Picea en Sequoia, drie Taxodium distichum op een eiland in de vijver, Ostrya carpinifolia, Juglans ailantifolia, Acer saccharinum en de meest curieuze boom, een ruim 80 jaar oude Torrya californica. Over deze boom was er enige discussie: T. nucifera is waarschijnlijk een betere naam.

Voormalige grootseminarie ‘Haardendeal’
Het volgende onderdeel was een bezoek aan het voormalige grootseminarie ‘Haarendael’ in Haaren, dat bij gebrek aan priesterstudenten in 1967 is gesloten. Ook hier veel opvallende bomen, zoals een Taxus baccata met een stamomvang van vijf meter en een indrukwekkende, dubbele laan (geplant in 1921) van Krimlinde (Tilia ×europaea ‘Euchlora’) aan de buitenzijde en Zwarte Linde (Tilia ×europaea ‘Zwarte Linde) aan de binnenkant. Door de leemhoudende zandgrond groeien de bomen tot indrukwekkende hoogte. Omdat het grootseminarie in oorlogstijd door de Duitsers werd gevorderd en o.a. gebruikt werd om notabelen, industriëlen en spionnen van het Englandspiel gevangen te zetten, is er in de kapel een tentoonstelling ingericht. Speciaal voor ons gezelschap werd door een vrijwilliger de deur van dit museum van het slot gedaan en konden we een kijkje nemen.

Arboretum M. van den Oever Boomkwekerijen
Na de lunch in de kantine van M. van den Oever Boomkwekerijen ging de rondleiding verder in het arboretum rond het kantoor van het bedrijf. Ook hier een scala aan bijzonderheden, de rondleider kon bij iedere boom of struik een prachtig verhaal vertellen over de herkomst, vermeerdering, groeiwijze, specifieke kenmerken etc. Mart is een wandelende encyclopedie!

Het gaat te ver om alles wat er staat op te noemen, daarom een greep uit het enorme assortiment: Carpinus betulus ‘Columnaris’, Eucommia ulmoides, Fagus sylvatica ‘Aureomarginata’, Pauwlonia tomentosa (een spontaan opgekomen zaadje bij de kantoormuur!), Quercus glandulifera, Alnus hirsuta var. sibirica, Fraxinus xanthyloides var. dumosa, Fagus sylvatica ‘Cochleata’, Betula lenta, Quercus macranthera, Sassafras albidum, Hemiptelea davidii, Oemleria ceraciformis (met vruchten).

Overweldigd door zoveel moois en boeiende informatie namen we om 15.30 uur met een Magnolia hypoleuca afscheid van de bevlogen verzamelaar Mart van den Oever. Het was een prachtige dag.