Op de omslag van de eerste Arbor Vitae van 2019 staat Ligustrum lucidum, een liguster. Deze plant scoort een 8 op de schaal voor winterhardheid. Daar hoort een minimumtemperatuur bij van -9°C. Voor ons land betreft zone 8 alleen het westen. In Dendrologie van de lage landen wordt ze terecht bestempeld als vorstgevoelig. Toch wordt de heester op internet aangeprezen als matig, goed en zelfs zeer winterhard.
Ligustrum lucidum, Chinese liguster, komt in het thuisland China in de meeste provincies van nature voor. Ook in het zuiden van Japan en Korea is ze inheems. Het is een wintergroene boom of struik die volgens Flora of China zelfs tot 25 m hoog kan worden. Buiten China is ze wijd verbreid met name in warm-gematigde en subtropische gebieden. Een belangrijke toepassing is daar het gebruik als heggenplant en als straatboom. De keerzijde van dit algemene gebruik buiten China is dat de soort in diverse landen te boek staat als invasief. In dit verband woorden genoemd het zuidoosten en zuidwesten van de VS, Australië, Nieuw-Zeeland en Zuid-Afrika. De soort is onder andere in Nieuw-Zeeland zeer concurrerend met de inheemse soorten en kan overheersend worden.
Ligustrum is een groot geslacht met ongeveer 45 soorten waarvan er alleen al in China van nature 27 voorkomen. De enige soort die in ons land inheems is, is L. vulgare. Deze soort heeft een zeer groot areaal in Europa en verder nog in Noord-Afrika, Zuidwest-Azië en het noorden van Iran. Ook deze soort is buiten zijn areaal vaak invasief en veel vaker nog dan L. lucidum. Het areaal van Ligustrum omvat alle werelddelen behalve Amerika. Bekende Chinese soorten zijn L. compactum, L. quihoui en L. sinense. In cultuur echter spannen ook in China Japanse soorten L. japonicum en L. ovalifolium de kroon. De soort met het grootste areaal in Noordoost-Azië is L. obtusifolium. Al deze soorten zijn al of niet bladverliezende heesters die in grootte ver achter blijven bij L. lucidum.
Kenmerken en gebruik
De wintergroene opgaande heester heeft leerachtige glimmende bladeren die 8-13 cm lang kunnen zijn. Het eironde blad is kaal en heeft 6-8 duidelijke nerven. De bloempluimen zijn met 15-20 cm even breed als lang. De bloeitijd is in augustus-september. De vrij kleine bessen zijn blauwzwart berijpt.
De plant werd al in 1794 in Engeland ingevoerd en werd volgens Beans Trees & Shrubs daar groter dan verwacht. Bij de kathedraal van Winchester was ooit een struik van ruim 16 m hoog. Bean vond het de mooiste en beste wintergroene liguster.
In China zijn de zaden een traditioneel medicijn tegen tal van kwalen zoals oorsuizen, duizeligheid en lage rugpijn. Op de bladeren wordt een tweetal insecten gekweekt voor de productie van een witte was.
In de handel zijn enkele bontbladige selecties, waarvan ‘Excelsum Superbum’ de bekendste is.
Naschrift van Koos Slob: bij ons in het arboretum doet de Ligustrum lucidum het erg goed, ondanks dat ook hier elke winter temperaturen tussen de -10 en -15° C worden gemeten. Wel is opvallend hoe makkelijk de plant zich verspreid: overal vinden we zaailingen. Nu begrijp ik dat in sommige landen de plant als invasief wordt beschouwd.