Zomerbijeenkomst 2012 in België

Inleiding
De objecten van de Zomerbijeenkomst van dit jaar waren in en rond Leuven. De overnachting in Hotel Ibis in het centrum van de stad bood de mogelijkheid het prachtige stadhuis te bewonderen en vroeg in de morgen te voet naar de kleurrijke Kruidtuin te gaan.

Japanse Tuin in Hasselt
De excursie begon na de opstap in Eindhoven met een bezoek aan de Japanse Tuin in Hasselt. Het is de grootste Japanse tuin in Europa en trekt jaarlijks maar liefst 55.000 bezoekers. De twee gidsen die de rondleiding verzorgden lieten blijken dat de bezoekers niet echt voor de bomen kwamen. Ze moesten bekennen dat ze daar niet veel van wisten en er normaal tijdens de rondleiding ook niet over vertelden. De tuin was door Japanners aangelegd, het plantmateriaal was door de Japanse architect in Europa gekocht. Naast Japanse flora betrof dat toch veel Europese bomen en struiken. Mogelijk speelde de aanschafprijs een rol, want er zijn talrijke Japanse soorten bij gespecialiseerde boomkwekers. De gidsen vertelden boeiend over hoe Japanners tuinen aanleggen en beleven. Stromend water en stilte zijn daarbij heel belangrijk. De stilte wordt in Hasselt echter nogal verstoord door de aangrenzende snelweg.

De Japanse tuin in Hasselt
De Japanse tuin in Hasselt
Foto: Joke Kooy

Arboretum van Bokrijk
Na Hasselt het arboretum van Bokrijk, een verborgen schat op het uitgestrekte terrein van het openluchtmuseum. Het ligt in een gratis toegankelijk gedeelte. In de folder van het jaarprogramma staat onder het kopje ‘Puur natuur’: ‘Je struint door het Arboretum’. Daarmee doet Bokrijk zich heel erg te kort. Het is een prachtig arboretum, goed onderhouden en met een rijk geschakeerde collectie. Vooral onder de deskundige leiding van Jef van Meulder is het vanaf 1985 één van de belangrijkste arboreta van België geworden. De tijd was te kort om alles goed te bekijken, maar wat beslist niet gemist had mogen worden was de grote vlek met in volle bloei staande Cyclamen hederacifolium. Aan het eind van het bezoek kreeg Jef van Meulder een exemplaar van Magnolia virginiana ‘Moonglow ‘ aangeboden. In zijn dankwoord zei Jef dat de bestuurders van het domein onvoldoende het belang van het arboretum beseffen. Hij zou het op prijs stellen als de NDV hen dit naar aanleiding van het bezoek zou willen laten weten.

Arboretum Bokrijk Foto: Joke Kooy
Arboretum Bokrijk
Foto: Joke Kooy

Kruidtuin Leuven
De volgende ochtend werd al voor 9 uur de Kruidtuin bezocht. Een dreigend regenbuitje dat niet doorzette werd nauwelijks opgemerkt want al direct was men zeer onder de indruk van deze tuin. Waar vind je vandaag de dag nog een stadspark dat zo fantastisch wordt onderhouden? Naast de kleurenpracht van de éénjarigen viel ook het zeer deskundig samengestelde sortiment heesters op. Alle planten waren keurig gelabeld. Op de website wordt gemeld dat naast de wetenschappelijke en educatieve waarde van de plantencollectie de bezoekers dagelijks genieten van de paradijselijke schoonheid van het geheel!

Kruidtuin Leuven
Kruidtuin Leuven
Foto: Joke Kooy

Arenbergpark
Het volgende object in Leuven, het Arenbergpark, is sinds de K.U. Leuven het in 1916 verwierf omgevormd tot een groene campus van de faculteit Ingenieurswetenschappen. Dit heeft het oorspronkelijke karakter sterk veranderd, maar toch is nog een deel van de parkaanleg intact en het wordt ook goed onderhouden. Van de grote oude bomen zijn het noemen meer dan waard: Acer monspessulanum, A. saccharum, Morus nigra en Torreya californica.

Heverleebos
Na de lunch in dat ooit de boswachterswoning was van het Heverleebos werd onder leiding van Marc Struelens, boswachter van het Vlaamse Agentschap voor Natuur en Bos, het Arboretum Heverleebos bezocht. Onder supervisie van Marc wordt hier sinds 2000 het oude verwaarloosde arboretum gerenoveerd. Het arboretum ondergaat daarbij een ware gedaantewisseling. Eenvormige verzamelingen van vooral naaldhout maken plaats voor een mozaïek van bosjes, solitaire bomen en open ruimten. De verzameling wordt met de aanplant van diverse in- en uitheemse soorten ook gevarieerder. Het project is nog niet afgerond en de nieuwe aanplant nog pril, maar mede door de enthousiaste toelichting van Marc was men geboeid. Het wordt zeer extensief beheerd en dat vergde wel wat van de groep om door het
hoge gras Marc te blijven volgen.

Arboretum Heverleebos in Heverlee (gem. Leuven)
Arboretum Heverleebos in Heverlee (gem. Leuven)
Foto: Joke Kooy

Groot Park in Lovenjoel
Het laatste object van de tweede dag betrof ook een oud domein. Het Groot Park in Lovenjoel was ooit eigendom van het geslacht de Spoelberch, een familie die ook in het verleden dus al een grote belangstelling had voor dendrologie. In 1915 kwam het domein in het bezit van de K.U. Leuven en werd er een psychiatrisch ziekenhuis gesticht. De gebouwen worden thans verbouwd tot appartementen. Een deel is vrijgegeven voor woningbouw, maar de nieuwe eigenaar wil het karakter ervan zoveel mogelijk behouden. Bij de gebouwen staan o.a. grote exemplaren van Carya tomentosa, Fagus sylvatica ‘Asplenifolia’, Quercus petraea ‘Mespilifolia’ , Q. pubescens en Sophora japonica. Maar alle aandacht werd vervolgens gevraagd tijdens een rondgang door het gedeelte dat nu privé-eigendom was. Dat was een zeer dicht oud bomenbestand met daarin verstopt een aantal bijzondere bomen. De eigenaar was zeer geïnteresseerd om van de groep te horen hoe de renovatie kon worden aangepakt. Dat leverde veel discussie op. Het zou een langdurig project worden en de eigenaar hoopte vurig dat we snel weer zouden komen om de realisering te volgen.

Geografische Arboretum in Tervuren
Het Geografisch Arboretum in Tervuren is vanuit Leuven zeer snel te bereiken en zo stond de groep daar in de vroege ochtend in het West-Amerikaanse deel in een paradijselijke sfeer. Windstil, doodstil was het en met de nog laagstaande zon door de boomkronen. Het was voor iedereen een onvergetelijke ervaring. Dit deel van het arboretum dat gedomineerd wordt door 40 m hoge coniferen is een eeuw na de aanplant nog altijd van een bijzondere schoonheid. Het tempo lag dan ook niet hoog. Na de vele Picea sitchensis, Tsuga heterophylla, Thuja plicata, Pseudotsuga menziesii, Chamaecyparis lawsoniana, Abies en Pinus soorten werd nog genoten van de grote groep Zuid-Amerikaanse Araucaria, maar het bleef verder Westelijk Noord-Amerika met o.a. Calocedrus decurrens en Sequoiadendron giganteum en natuurlijk de randbeplanting van veel Acer circinatum. Het oosten van N. Amerika moesten we rechts laten liggen, want voor een bezoek aan dit prachtige object moet je eigenlijk minstens een hele dag uittrekken.

Geografisch Arboretum Tervuren
Geografisch Arboretum Tervuren
Foto: Joke Kooy

Arboretum Wespelaar
Het laatste doel was een bezoek aan een vrij jong arboretum, het Arboretum Wespelaar. Vorig jaar werd daar een schitterend entreegebouw geopend met o.a. een cafetaria en een prachtig auditorium. Na de lunch verzorgde gastheer Koen Camelbeke in het Auditorium een korte presentatie van het arboretum met beelden van alle seizoenen. Belangrijke speerpunten zijn de Magnolia’s in het voorjaar, Stewartia en de herfstkleuren. Een Rhododendroncollectie is nog in opbouw. Koen leidde vervolgens de groep door het driehoekige 19 ha grote arboretum langs een keur van bijzondere bomen en struiken. Veel daarvan noemen voert te ver, maar veel aandacht trokken Betula dahurica met een witte stam, mogelijk een hybride, Magnolia ‘Daphne’, volgens Koen de mooiste gele, nieuwe Magnolia selectie met een tweede bloei, de zeer laat bloeiende Tilia henryana ‘Arnold Select’ met een mooie piramidale kroon, T. kiusiana en een zeer rijk vruchten dragende Viburnum plicatum ‘Dart’s Red Robin’. Ook voor dit arboretum kun je gerust een dag uittrekken. We kunnen jaloers zijn op wat onze zuiderburen op dendrologisch gebied te bieden hebben en ook op zulke enthousiaste dendrologen als Koen Kamelbeke en Marc Struelens!

Piet de Jong overhandigt als dank een Mallotus japonicus aan Koen Kamelbeke, directeur van Arboretum Wespelaar
Piet de Jong overhandigt als dank een Mallotus japonicus
aan Koen Kamelbeke, directeur van Arboretum
Wespelaar
Foto: Bea van Grinsven